Ενα αρθρο της εφημεριδας Internationa Herald Tribune αναλυει την ασταθεια της περιοχης στην νοτιο-ανατολικη Μεσογειο και αναδεικνύει τις πιθανοτητες πολεμου στην Κύπρο.
“Η Κύπρος είναι το επίκεντρο μιας νέας ρήξης – τον έλεγχο του σημαντικού φυσικού πλούτου, δηλαδή του φυσικού αερίου που βρέθηκε στα τέλη του περασμένου έτους, εγείροντας το ζήτημα του κατά πόσον η ανακάλυψη θα αποτελέσει κίνητρο και για τις δύο πλευρές να συνεργαστούν ή αν θα είναι ακόμη ένα εμπόδιο για την επανένωση τους.
Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι το φυσικό αεριο θα είναι άλλο ένα εμποδιο πρός την επανένωση καθώς ο πλούτος είναι τόσο μεγάλος που ήδη μέσα σε λίγους μήνες οι εντάσεις έχουν αυξηθεί κάτι που θα μπορoύσε να προσελκύσει ακόμη και εξωτερικές
δυνάμεις.Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι το φυσικό αεριο θα είναι άλλο ένα εμποδιο πρός την επανένωση καθώς ο πλούτος είναι τόσο μεγάλος που ήδη μέσα σε λίγους μήνες οι εντάσεις έχουν αυξηθεί κάτι που θα μπορoύσε να προσελκύσει ακόμη και εξωτερικές
Ο αγώνας για να δούμε ποιος μπορεί να αξιοποιήσει το φυσικό αέριο έχει προσθέσει ένα νέο “στρώμα” αστάθειας στο περιθώριο της νότιας Ευρώπης, όπου η κρίση του ευρώ έχει σπείρει πολιτική και οικονομική αναταραχή και όπου οι σχέσεις μεταξύ των εθνών – όπως η Ελλάδα και η Τουρκία , και η Τουρκία και το Ισραήλ – είναι ήδη τεταμένες.
Η Noble Energy μια αμερικανική εταιρία, με έδρα το Χιούστον, ειναι επικεφαλής των γεωτρησεων στα κυπριακά νερά, μαζί με τους ισραηλινούς εταίρους της, δίνοντας τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στο Ισραήλ ένα τεράστιο διακύβευμα σε μια πιθανή ανακάλυψη αερίου.Συνεργάζονται με τους ελληνοκύπριους, πολλοί από τους οποίους θεωρούν ότι η υποθαλάσσια περιοχή είναι για δική τους εκμετάλλευση, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.
Οι Τ/Κ , τους οποίους υποστηρίζει η Τουρκία, ισχυρίζονται οτι η κυπριακή γεώτρηση είναι παράνομη, διότι τα σχέδια είχαν προχωρήσει χωρίς να αξιολογηθεί η θέση τους στο νησί και την γύρω περιοχη. Έχουν καλεσει τις εταιρείες να σταματήσουν τις γεωτρήσεις, καθώς και την Κύπρο να παγώσει τις περαιτέρω αδειοδότησεις.
Η Τουρκία έχει απειλήσει να στείλει το ναυτικό της. Για να δείξει την δυσαρέσκειά της, τους τελευταίους μήνες, η Τουρκία έχει στήσει εξέδρα εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου κοντά στην ακτή της “Βόρειας Κύπρου”, την οποία έχει “στολίσει” με σημαίες.
” Ίσως θα μπορούσε να ξεσπάσει πάλι πόλεμος” δήλωσε ο Fikret Akan, 29, κάτοικος του χωριού Sinirustu, ο οποίος εργάζεται σε μια αποθήκη καυσίμων σε μια κοντινή παράκτια πόλη. ” Η Τουρκία, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αρχίσουν να “μαλώνουν” για αυτούς τους φυσικούς πόρους.”
Αν και τα Ηνωμένα Έθνη,εξέλαβαν την ανακάλυψη φυσικού αερίου ως ένα τρόπο δημιουργίας πλούτου που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει μια επανένωση του νησιού, ο κ. Akan μπορεί να μην έχει αδικο.
Ακόμη και πριν το αέριο αξιοποιηθεί, οι ανακαλύψεις έχουν δημιουργήσει κινδύνους, “μεγάλους κινδύνους, καθώς και τεράστια νομικά ζητήματα” δήλωσε ο Richard L. Morningstar, ο πρώην ειδικός απεσταλμένος τωνΗΠΑ για την Ευρασιατική Ενέργεια, το Μάρτιο. Τα θέματα” υπερβαίνουν την Κύπρο, πάνε πέρα από το Ισραήλ και πάνε πέρα από την Ελλάδα – επηρεάζουν ολόκληρη την περιοχή”, είπε.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν το πρώτο περιφερειακό Κεντρο Πηγών Ενέργειας στην Κύπρο. Παρά το γεγονός ότι, εχουν ζητήσει τη δίκαιη κατανομή των πλουτοπαραγωγικών πόρων, η Ουάσιγκτον έχει υποστηρίξει σθεναρά το δικαίωμα της Κύπρου, ώς μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη διάνοιξη της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της.
Αυτη η ισχυρή υποστήριξη έχει μάλλον βοηθησει στην άρνηση των Ελληνοκυπριων να μοιραστούν οποιοδήποτε πλούτο πετρελαίου και φυσικού αερίου με τους Τ/κ. ” Μη μιλάτε για κοινή χρήση,” δήλωσε κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνέντευξης ο Κύπριος υπουργός ενέργειας Νεοκλής Συλικιώτης. Και τόνισε οτι ο διαχωρισμός των εσόδων θα μπορούσε να συμβεί μόνο μετά από μια λύση του Κυπριακού.
Στο μεταξύ οι Τ/κ έχουν χαρτογραφήσει οικοπεδα της Ανατολικής Μεσογείου για αδειοδότηση που όμως καλυπτούν και μέρος των χωρικών υδάτων των Ε/κ . Ωστόσο εχουν αρχίσει τις δικές τους εξερευνήσεις στην ξηρά – αρχής γενομένης από το Sinirustu .
Ε/κ αξιωματούχοι έχουν δηλώσει οτι η προσπάθεια αυτή δεν είναι τιποτα περισσότερο απο ένα θεατρικό κόλπο.
Ωστόσο, σε γεώτρηση στο Sinirustu μεθυστικές, θειούχες οσμές που δημιουργούνταν από το συνδυασμό υγρών και λάσπης διακρίνονταν στην ατμόσφαιρα.
Φορώντας κόκκινη φόρμα με το λογότυπο της τουρκικής Petroleum Corp, και τρώγωντας καρπούζι με τους συναδέλφους του ο Εκρέμ Akyuz, 29, ένας από τους Τούρκους μηχανικούς που επιβλέπει την τοποθεσία, δήλωσε οτι επικρατεί μια ασυνηθιστα μεγάλη ασφάλεια γύρω απο τα γεωλογικά δεδομένα. Και είπε οτι “αυτό έκανε δύσκολο να κρίνουμε αν η περιοχή ήταν ελπιδοφόρα”. Αλλά το έργο, τονισε, ήταν τεχνικά παρόμοιο με άλλα μέρη του κόσμου.
Φορώντας κόκκινη φόρμα με το λογότυπο της τουρκικής Petroleum Corp, και τρώγωντας καρπούζι με τους συναδέλφους του ο Εκρέμ Akyuz, 29, ένας από τους Τούρκους μηχανικούς που επιβλέπει την τοποθεσία, δήλωσε οτι επικρατεί μια ασυνηθιστα μεγάλη ασφάλεια γύρω απο τα γεωλογικά δεδομένα. Και είπε οτι “αυτό έκανε δύσκολο να κρίνουμε αν η περιοχή ήταν ελπιδοφόρα”. Αλλά το έργο, τονισε, ήταν τεχνικά παρόμοιο με άλλα μέρη του κόσμου.
Η εμπορευματοποίηση του φυσικού αερίου είναι ακόμα χρόνια μακριά, και ορισμένοι αναλυτές λένε ότι αφήνει το χρόνο – κατά πάσα πιθανότητα μέχρι το 2019 – για την ανάπτυξη λύσεων.
Ο Mαικλ Λι, ανώτερος σύμβουλος στο Γερμανικό Ταμείο Marshall στις Βρυξέλλες ο οποίος ηγείται μελέτες σχετικά με την εξέυρεση υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε οτι ‘πρέπει να υπάρχει ένας τρόπος για να βάλει η Τουρκία το Κυπριακο σε δεύτερη μοίρα και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τις δύο πλευρές να αποκομίσουν οφέλη,”.
Ο κ. Λι είπε ότι η περιμένει την Τουρκία να είναι προσεκτική για να αποφευχθεί μια οποιαδήποτα σύγκρουση για το φυσικό αέριο, καθώς αυτό θα ανασάτωνε τις ΗΠΑ. ” Ποτέ δεν μπορούμε να αποκλείσουμε “ατυχήματα” και εχθροπραξίες, αλλά η ευρεία διπλωματική λογική λέει ότι η Τουρκία δεν θα ανεβάσει τις εντάσεις πάρα πολύ”.
Η Κύπρος βρίσκεται δίπλα στην Λεβαντινή Λεκάνη, όπου σύμφωνα με τις εκτιμησεις των ΗΠΑ θα κατέχει 122 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, ή 3,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, αρκετά για τον εφοδιασμό ολόκληρου του κόσμου με φυσικό αέριο για περίπου ένα χρόνο.
Η Noble έχει ανακοινώσει ευρήματα που ανέρχονται σε 35 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου με την πλειοψηφία στα ισραηλινά ύδατα και περίπου 7 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια στα ύδατα της Κύπρου.
Οι σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας επιδεινώθηκαν δραστικά πριν από ένα χρόνο, όταν η Noble άρχισε την γεώτρηση στο λεγόμενο Οικοπεδο 12,τμήματα του οποίου ισχυρίζονται οι Τ/κ ότι ανηκουν σε αυτους.
Η Noble έχει ανακοινώσει ευρήματα που ανέρχονται σε 35 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου με την πλειοψηφία στα ισραηλινά ύδατα και περίπου 7 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια στα ύδατα της Κύπρου.
Οι σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας επιδεινώθηκαν δραστικά πριν από ένα χρόνο, όταν η Noble άρχισε την γεώτρηση στο λεγόμενο Οικοπεδο 12,τμήματα του οποίου ισχυρίζονται οι Τ/κ ότι ανηκουν σε αυτους.
Οι εμπειρογνώμονες λένε οτι οι εξαγωγές φυσικού αερίου από την Κύπρο θα μπορούσε να προσθέσουν ένα σημαντικό μέρος της ετήσιας παραγωγής της δηλαδη περιπου 25 δισεκατομμυρια δολαρια.
Ακόμα κι έτσι, αν η Κύπρος ήταν σε θέση να ξεκινήσει τις εξαγωγές από τις αρχές της δεκαετίας του 2020,και υπο την προϋπόθεση οτι ο όγκος παραγωγής θα ήταν 7 έως 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα η χώρα θα μπορούσε να κερδίσει $ 2,2 δισ. ευρώ για 3,1 δολάρια ετησίως με τις τρέχουσες τιμές φυσικού αερίου, δήλωσε ο Sohbet Karbuz, ο διευθυντής των υδρογονανθράκων το Μεσογειακού Παρατηρητηρίου de l’Energie, μια ένωση των μεσογειακών εταιρειών ενέργειας.
Οι πιθανοί όγκοι μπορεί να είναι εξίσου σημαντική για την Τουρκία, η οποία εισάγει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της. Η αύξηση ζήτησης στον ενεργειακό τομέα τηςΤουρκίας ήταν μια από τις ταχύτερες στον κόσμο τα τελευταία χρόνια,κατι το οποίο την έχει καταστήσει πρόθυμη να εκμεταλλευτεί νέες πηγές. Η Άγκυρα έχει αναγνωρίσει ότι ένα πλοίο της Τουρκικής Petroleum είχε κάνει σεισμικές έρευνες για τους Τ/κ στα χωρικά υδατα της Κύπρου.
Παρά την απειλή πολέμου από την Άγκυρα, 15 εταιρείες έκαναν προσφορές φέτος για εννέα επιπλέον οικόπεδα. Η Άγκυρα έχει προειδοποιήσει τις εταιρείες οτι” σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε μελλοντικά έργα ενέργειας της Τουρκίας.” Επίσης, υποσχέθηκε να υποστηρίξει την “Βορεια Κύπρο” στις εδαφικές της διεκδικήσεις.
Η γεώτρηση έχει επίσης δημιουργησει μια πικρή ρήξη μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Καποτε ηταν ‘φιλοι’ αλλα μετα το περιστατικο στο Mavi Marmara όπου εννέα Τούρκοι έχασαν τη ζωή τους το Ισραήλ μετατράπηκε σε περιφερειακό εταιρο της Κύπρου εν μέρει με στόχο την προστασία πεδία φυσικού αερίου τους.
Τον Μάιο, οι εντάσεις μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ εξαπλωθηκαν στους ουρανούς πάνω από την Κύπρο, όταν ο τουρκικός στρατός δήλωσε οτι μετα απο εντολή μαχητικά αεροσκάφη ‘κυνήγησαν’ ένα ισραηλινό αεροπλάνο από τον εναέριο χώρο της Βόρειας Κυπρου. Τον ίδιο μήνα, η κυπριακή κυβέρνηση αναγκάστηκε να αρνηθεί τουρκικες δηλωσεις ότι το Ισραήλ σχεδιάζει να αναπτύξει 20.000 κομάντος στην Κυπρο για να προστατεύσει τους Ισραηλινούς που εργάζονται σε Ενεργειακα έργα.
Η Τουρκία επιμένει ότι η στρατιωτική παρουσία της στην ανατολική Μεσόγειο αποτελείται από τακτικές περιπολίες και ασκήσεις, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Μια συμμαχία με το Ισραήλ θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσει την Κύπρο να προστατεύσει εγκαταστάσεις που θα παράγουν και θα παραδίδουν υγροποιημένου φυσικο αερίο, (LNG) απευθείας προς την Ευρώπη και άλλα μέρη του κόσμου, παρακάμπτοντας έτσι το Βορρά και την Τουρκία.
Αλλά οι εγκαταστάσεις για υγροποιημένο φυσικό αεριο θα κοστίσουν περίπου $ 10 δισ. ευρώ, κατι που αποτελεί μια τεράστια πρόκληση δεδομένου την πτώση των τιμών του φυσικού αερίου και την κακή πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου, η οποία, τον Ιούνιο, έγινε το πέμπτο μέλος της ζώνης του ευρώ που ζήτησε βοηθεια απο το ΔΝΤ.
Η αστατη πολιτική της Μέσης Ανατολής είναι ένα άλλο πιθανό εμπόδιο για τις φιλοδοξίες της Κύπρου.
” Τι θα συμβεί αν η Τουρκία και το Ισραήλ, τα βρουν με κάποιο τροπο και το Ισραήλ ζητήσει συγγνώμη για το περιστατικό του Mavi Marmara και μετα στειλει τους αγωγους αερίου απευθείας στην Τουρκία;” ρωταει η Φιονα Μαλεν, διευθυντρια στο Sapienta Economics στη Λευκωσία. ”
Πολυ απλα η Κύπρος δεν θα έχει πλεον τίποτα!”
Πολυ απλα η Κύπρος δεν θα έχει πλεον τίποτα!”
