21 Ιουν 2009

«Πειρατές» στο Ιντερνετ με «σημαία» ελληνική

Εχουμε τις πρωτιές στο «σπάσιμο» λογισμικών και στα παρανόμως κατεβασμένα cd και dvd

«Ε, ας κατεβαίνανε κι εδώ τίποτα τέτοιοι πειρατές και θα σου ’λεγα αν θα πήγαινα για μπάνιο το τριήμερο των ευρωεκλογών!» Ο Μιχάλης, 34 ετών, δεν αστειεύεται διόλου. Αναφέρεται στη σχεδόν κινηματογραφική ιστορία του Πειρατικού Κόμματος της Σουηδίας, που κατόρθωσε να αποσπάσει το πολυπόθητο ποσοστό που του επιτρέπει παρουσία στο Ευρωκοινοβούλιο. Αυτό το κόμμα πρεσβεύει –θυμίζεται– την ελεύθερη διακίνηση αρχείων στο Ιντερνετ, το τέλος εν πολλοίς του copyright.

«Οι άνθρωποι είναι μπροστά! Ασχολούνται με πραγματικά ζητήματα που απασχολούν τους σύγχρονους ανθρώπους». Δεδομένου ότι ο Μιχάλης είναι εξπέρ στο πειρατικό σερφάρισμα και στο «κατέβασμα» κάθε λογής «πατενταρισμένων» αρχείων, καλό θα ήταν να τον πιστέψουμε. Αλλωστε, το εγχώριο πειρατικό κόμμα θα είχε μία διόλου ευκαταφρόνητη δεξαμενή ψηφοφόρων: ναι, και στην πειρατεία είμαστε πρωταθλητές!

Στο βάθρο

Σύμφωνα με την 6η Ετήσια Παγκόσμια Μελέτη για την Πειρατεία Λογισμικού Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από λίγες ημέρες από την Business Software Alliance (BSA, διεθνής οργανισμός που εκπροσωπεί την παγκόσμια βιομηχανία λογισμικού), η πειρατεία λογισμικού στην Ελλάδα αγγίζει το 57% (δηλαδή περίπου 6 στα 10 προγράμματα –παιχνίδια, αναβαθμίσεις, εφαρμογές– που διακινούνται στην εγχώρια αγορά είναι απομιμήσεις), έχοντας μειωθεί κατά μόλις μία ποσοστιαία μονάδα από πέρυσι. Ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι 35%. Η χώρα μας βρίσκεται στο βάθρο της Ε.Ε., μαζί με τη Βουλγαρία (68%) και τη Ρουμανία (66%), γεγονός που σηματοδοτεί απώλειες για τον κλάδο της τάξης των 171 εκατ. ευρώ. Τα χαμηλότερα ποσοστά πειρατείας λογισμικού καταγράφονται στο Λουξεμβούργο (21%) και στην Αυστρία (24%).

Σε μια προσπάθεια μείωσης των ποσοστών της πειρατείας λογισμικού, οι εμπλεκόμενοι φορείς «πέρασαν» νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία η εγκατάσταση παράνομου λογισμικού σε υπολογιστή συνεπάγεται πρόστιμο 1.000 ευρώ. Εχει καταστεί σαφές πλέον ότι το μέτρο δεν αρκεί για την πάταξη του φαινομένου (ούτε και η υπόμνηση από τους διεθνείς οργανισμούς πως εάν η Ελλάδα μείωνε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες την πειρατεία έως το 2012, θα δημιουργούσε αυτόματα 1.035 θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας στην εθνική οικονομία κατά 261 εκατ. ευρώ). Οι Ελληνες καταναλωτές φαίνεται ότι δεν δείχνουν ιδιαίτερη ευαισθησία για τον εγχώριο κλάδο της πληροφορικής, μολονότι υποστηρίζει σήμερα περίπου 32.000 υπαλλήλους και στηρίζει την εθνική οικονομία κατά 2,2 δισ. ευρώ (σε φορολογικά έσοδα).

Απώλεια εσόδων

Αντίστοιχα, και σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της IFPI (Διεθνής Ομοσπονδία Φωνογραφικής Βιομηχανίας) και η μουσική πειρατεία στην Ελλάδα έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, με το ποσοστό των πειρατικών cd που διακινούνται να ξεπερνά το 50% (κοινώς, ένα στα δύο cd στα ράφια μας είναι παράνομες κόπιες). Μαζί με χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Βουλγαρία, η Τσεχία και η Ινδονησία, η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στη λίστα των 10 χωρών άμεσης προτεραιότητας για την IFPI όσον αφορά στη μουσική πειρατεία. «Κατεβάζοντας» cd online ή αγοράζοντας πειρατικά από το δρόμο, έχουμε βοηθήσει ώστε μέσα σε δέκα χρόνια οι ελληνικές δισκογραφικές εταιρείες να έχουν χάσει τουλάχιστον 260 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα, το σύνολο της απώλειας του τζίρου των καταστημάτων λιανικής από την πειρατεία στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία φθάνει τα 450 εκατ. ευρώ.

Σχεδόν τρεις στις δέκα ταινίες που διακινούνται στην Ελλάδα είναι πειρατικές, ενώ οι οικονομικές απώλειες για τις εταιρείες βίντεο φθάνουν τα 40 εκατ. ευρώ το χρόνο (μόνο το 2005, το ελληνικό Δημόσιο έχασε πάνω από 15,7 εκατ. ευρώ από φόρους επί κερδών και ΦΠΑ). Δεν είναι τυχαίο (όπως έγραψε η «Κ» στις 31/05/09) ότι από τον περασμένο Νοέμβριο περισσότερα από 850 βιντεοκλάμπ έβαλαν λουκέτο σε σύνολο 2.500 σε όλη τη χώρα, ενώ τρεις εταιρείες διανομής (σε σύνολο μόλις 11 πανελλαδικά) έκλεισαν.

Πνευματική ιδιοκτησία
Είναι σαφές ότι το πρόβλημα της πειρατείας στη χώρα μας είναι μεγάλο, με πλοκάμια που φθάνουν σε ολόκληρη την κοινωνία. Πέρα όμως από τη διάδοση του γνωστού σλόγκαν «Η πειρατεία σκοτώνει τη μουσική», ουδείς στην Ελλάδα φαίνεται διατεθειμένος να θέσει επί τάπητος το μείζον ζήτημα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Γιατί τα ερωτήματα είναι πολλά και οι περισσότεροι τα θέτουμε στις ιδιωτικές μας συζητήσεις:

Γιατί άραγε η πνευματική ιδιοκτησία εκτείνεται στα 75 χρόνια μετά το θάνατο του δημιουργού; Εάν «σκοτώνουμε» τους μουσικούς αγοράζοντας «μαύρα» cd ή dvd, γιατί οι εταιρείες δεν «κόβουν» κάτι παραπάνω από τις εισπράξεις αντί του ψωραλέου μονοψήφιου ποσοστού; Εάν εμείς «κλέβουμε» κατεβάζοντας ταινίες από το Ιντερνετ (ειδικά αυτό το Slumdog Millionaire πρέπει να είναι σε χιλιάδες «σκληρούς δίσκους» στη χώρα μας), πώς ονομάζεται η πρακτική της ΑΕΠΙ να ζητεί χρήματα από περιπτερούχους επειδή βάζουν ραδιόφωνο στη δουλειά;

Το Ιντερνετ –μέσω του οποίου διακινούνται τα περισσότερα πειρατικά προϊόντα– μας έχει εντάξει σε ένα παγκόσμιο χωριό. Ο,τι απασχολεί τους νέους στη Σουηδία, απασχολεί τους νέους και εδώ. Οπως λέει και ο 34χρονος Μιχάλης, «σ’ το ξαναλέω, θέλουμε και στην Ελλάδα πειρατές – μπας και την άλλη φορά ξέρουμε πού να ρίξουμε την ψήφο διαμαρτυρίας!».

Από το Διαδίκτυο στην Ευρωβουλή
Η δημοτικότητα του Πειρατικού Κόμματος, ωστόσο, εκτινάχθηκε στα ύψη πέρυσι, μετά την καταδίκη των στελεχών του Pirate Bay, Gottfrid Svartholm Warg, Frederik Neij, Carl Lundstrom και Peter Sunde, για παραβίαση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων. «Οταν η ετυμηγορία ανακοινώθηκε στις 11 π.μ. (της 17ης Απριλίου) είχαμε 14.711 μέλη. Σε διάστημα μιας εβδομάδας τριπλασιαστήκαμε και γίναμε το τρίτο κόμμα της Σουηδίας όσον αφορά τους απόλυτους αριθμούς», δήλωσε σχετικά ο 37χρονος ιδρυτής του κόμματος, Ρικ Φαλκβίνκε. Οι Πειρατές εξασφάλισαν το 7,1% των ψήφων και μία έδρα στην Ευρωβουλή.

Η σπίθα που έκανε το Πειρατικό Κόμμα της Σουηδίας να φθάσει στα έδρανα του Ευρωκοινοβουλίου είχε ανάψει μόλις το 2006. Στη χώρα όπου «δρούσε» το γνωστό Pirate Bay, η δημοφιλέστερη ιστοσελίδα για torrent links στον κόσμο (όπου torrent είναι ένα πρόγραμμα που επιτρέπει το «κατέβασμα» ταινιών, μουσικής, κ.λπ. σε πολλά άτομα ταυτόχρονα, δυσκολεύοντας τον εντοπισμό της «πηγής» από τις εταιρείες), η κυβέρνηση αποφάσισε να «περάσει» νόμο που ποινικοποιούσε τις ανταλλαγές αρχείων μέσω δικτύων P2P. Οι ιδρυτές του site, μαζί με μέλη της οργάνωσης PiratByran, ίδρυσαν το PiratPartiet, που ζητούσε να αλλάξει ο νόμος για τα πνευματικά δικαιώματα, να καταργηθούν οι πατέντες και να υπάρχει μεγαλύτερος σεβασμός στην ιδιωτικότητα στο Ιντερνετ. Στις εκλογές του ίδιου χρόνου έλαβε ένα αξιοπρεπές 0,63%.

Της Λινας Γιανναρου

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ