"Κάποτε ο κόσμος μας φώναζε βρομοκομμουνιστές", λέει ο 20χρονος Filinta Karabulut, μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος στο Άμστερνταμ. "Σήμερα έρχονται και μας λένε ότι κάνουμε καλή δουλειά". Αυτή η αλλαγή στην ολλανδική συμπεριφορά που αντιμετωπίζει ο κ. Karabulut προκύπτει μετά από ενάμιση χρόνο συντηρητικής κυβέρνησης με μέτρα λιτότητας και την ευρωζώνη σε κρίση, που
έχουν προκαλέσει ευρεία δυσαρέσκεια.
Οι υποστηρικτές του "Σοσιαλιστικού" Κόμματος SP, το οποίο είναι αρκετά ριζοσπαστικό και δεν έχει καμία σχέση με την παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία, οσμίζονται τώρα τη νίκη και απολαμβάνουν ξαφνικά τον θαυμασμό. Το πιο αριστερό από τα κύρια πολιτικά κόμματα, μια ομάδα που «κρατάει» από Μαοϊστές του ’70, πρόκειται να αποκτήσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο στις εκλογές του επόμενου μήνα.
Αν κερδίσει το SP και ο ηγέτης του Emile Roemer στις 12 Σεπτεμβρίου, θα πρόκειται για ανατροπή σε μια χώρα που υπήρξε από τους πιο σκληρούς υποστηρικτές των πολιτικών λιτότητας σε όλη τη διάρκεια της κρίσης. Αν ένα κόμμα απομακρύνει την Ολλανδία από το γερμανικό στρατόπεδο των χωρών που ζητούν μεγαλύτερη δημοσιονομική εποπτεία σε αντάλλαγμα μέτρα διάσωσης, θα μπορούσε να προκαλέσει αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων σε όλη την Ευρώπη.
Το SP έχει αναδειχθεί εν μέρει λόγω της αντίθεσης στα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης. Προβάλλει μια αριστερόστροφη γραμμή στην κρίση της ευρωζώνης, που έχει όλο και μεγαλύτερη απήχηση στους ψηφοφόρους, μετά τη διολίσθηση της ολλανδικής οικονομίας σε ύφεση πέρυσι.
"Η οικονομία χρειάζεται τόνωση", δηλωσε ο σοσιαλιστής βουλευτής Harry van Bommel σε προεκλογική αντιπαράθεση, που τάχθηκε κατά των κυβερνητικών σχεδίων αύξησης του ΦΠΑ, μείωσης των επιδομάτων υγείας και διευκόλυνσης των απολύσεων εργαζομένων. "Ο λόγος που οι επιχειρήσεις δεν κάνουν προσλήψεις δεν είναι επειδή δεν μπορούν να κάνουν απολύσεις, αλλά επειδή δεν βλέπουν καταναλωτική εμπιστοσύνη", πρόσθεσε.
Το SP είναι παραδοσιακά ευρωσκεπτικιστικό κόμμα, ψήφισε εναντίον των πακέτων διάσωσης της Ελλάδας και πιο πρόσφατα της Ισπανίας, εναντίον του συμφώνου για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, εναντίον του μηχανισμού διασώσεων της ευρωζώνης European Stability Mechanism και επίσης είναι αντίθετο με τα ευρωομόλογα και την ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση. Αν και αντιτάχθηκε στο ευρώ το 1999, δεν ζητά τώρα από τη χώρα να εγκαταλείψει το νομισματικό μπλοκ.
Η προτιμητέα προσέγγιση του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην κρίση της ευρωζώνης αφορά την αναδιάρθρωση των χρεών των "προβληματικών" κρατών και την ανάθεση στην ΕΚΤ να αγοράσει τα ομόλογά τους. Ο κ. Roemer τελευταία έχει χαμηλώσει τους τόνους για την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να εμφανιστεί πιο κατάλληλος για πρωθυπουργός.
Το SP έχει κερδίσει και από τη μείωση της υποστήριξης για τους Εργατικούς, που είναι το παραδοσιακό κύριο κόμμα της κεντροαριστεράς, το οποίο έχει υποστηρίξει τη συντηρητική κυβέρνηση στην έγκριση των πακέτων διασώσεων. Η πειθήνια συμπεριφορά του έχει αποδιώξει πολλούς υποστηρικτές του.
Πάντως, η αντίθεση του SP σε όλα τα μέτρα διασώσεων της ευρωζώνης μέχρι στιγμής δημιουργεί στους παρατηρητές μια αβέβαιη εικόνα για το πώς θα μοιάζει η ευρωπαϊκή πολιτική της Ολλανδίας αν κερδίσει τις εκλογές - και αν μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Γιατί οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αν γίνονταν εκλογές σήμερα ούτε οι σοσιαλιστές ούτε οι κοντινότεροι αντίπαλοί τους, οι φιλελεύθεροι, θα μπορούσαν να σχημάτιζαν κάποιον προφανή κυβερνητικό συνασπισμό.
Ο αντίπαλος του κ. van Bommel, ο υπουργός Δικαιοσύνης των φιλελευθέρων Fred Teeven, είπε ότι πιθανή νίκη των σοσιαλιστών θα οδηγήσει σε ατελείωτες συζητήσεις για κυβέρνηση συνασπισμού. "Ο κ. Roemer θα σπαταλήσει 4 μήνες μετά τις εκλογές σε προσεγγίσεις και μετά θα επιστρέψει στη Βασίλισσα και θα πει, λυπάμαι, δεν τα κατάφερα," λέει. "Τότε ο Mark Rutte θα σπαταλήσει άλλους 4 μήνες για να κάνει το ίδιο πράγμα".
Financial Times
