Στην πόλη της Πλίσκας , στην Βορειοανατολική Βουλγαρία το 1905 βρέθηκε μία πρωτοβουλγαρική επιγραφή του 822 μ.Χ(γνωστή στα αγγλικά ως Chatalar Inscription) , γραμμένη στην ελληνική γλώσσα όπου εξιστορεί την αρχαία ιστορία της Βουλγαρίας και την κάθοδο τους στην χερσόνησο του Αίμου. Η συμβατική ιστορία αναφέρει ότι στις αρχές του 7ου αιώνα ιδρύεται από τον Βούλγαρο ηγεμόνα, Χαν Κουμπράτ, η πρώτη Μεγάλη Βουλγαρία στην περιοχή της Αζοφικής Θάλασσας. Η Βουλγαρία του Βόλγα ιδρύθηκε περί το 660 από το Χαν Κοτράγκ, ένας από τρεις γιους του Χαν Κουμπράτ. Οι διάδοχοι αυτής της Μεγάλης Βουλγαρίας είναι η Βουλγαρία του Δούναβη(η σημερινη Βουλγαρία με πρωτεύουσα την Πλίσκα) και η Βουλγαρία του Βόλγα, μεταξύ των οποίων υπήρχαν συγγενικές και εμπορικές σχέσεις από τον 9ο έως τον 13ο αιώνα. Το 864 η Βουλγαρία του Δούναβη ασπάζεται το Χριστιανισμό από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ενώ το 992 η Βουλγαρία του Βόλγα - το Ισλάμ από το χαλιφάτο της Βαγδάτης.
ΚΑΝ ΑCΥΒΙΓΙ
ΟΜΟΥΡΤΑΓ IC ΤΙΗ
ΓΙΝ ΟΠΟΥ ΕΓΕΝΙΘΙΝ
ΕΚ ΘΕΟΥ ΑΡΧΟΝ ΕCTIN.
IC TIC ΠΛCΚΑC
ΤΟΝ ΚΑΝΠΟΝ ΜΕ-
ΝΟΝΤΑ ΕΠΥΙCΕΝ ΔΥΛΙΝ
ΙC ΤΙΝ ΤΟΥ ΤΣΑΝΚΕ
ΤΙΝ ΔΥΝΑΜΙΝ ΤΟΥ….
ΓΡΙΚΟΥC ΚΕ CΚΛΑΒΟΥC ΚΕ
ΤΕΧΝΕ ΟC ΕΠΥΙCΕΝ ΓΕΦΥΡΑ
ΙC ΤΙΝ ΤΟΥΤΖΑΝ ΜΕΤΟΝ…. ΚΕ ΕCΤΙΝ … Κ ΑΥΤΟΣ…
CΤΥΛΟΥ ΤΕCΑΡΙC ΚΕ…. CΤΥΛΟΝ ΕC ΤΙC ΕΝ ΛΕΟΝ..
ΔΥΟ Ο ΘΕΟC ΑΧΙΟCΙ ΤΟΝ ΕΚ ΘΕΟΥ Α-
ΡΧΟΝΤΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΔΑΝ ΑΥΤΟΥ
ΤΟΝ ΒΑCΙΛΕΑ ΚΑ.. ΧΙΝΤΟΥ ΤΖΑΚΕ ΟC
ΤΟΥC ΠΟΛΟΥC ΒΟΥΛΓΑΡΟΥC ΕΠΕ ΤΟΥC
ΕΧΘΡΟΥC ΑΥΤΟΥ ΥΠΟΤΑCΟΝΤΑ ΧΕ-
ΡΟΝΤΑ ΚΕ ΑΓΑΛΙΟΜΕΝΟC ΖΙCΙΝ
ΕΤΙ ΕΚΑΤΟΝ. ΙΤΟ ΔΕ Ο ΚΕΡΟC ΟΤΑΝ
ΕΚΤΙCΤΙΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙCΤΙ ΙCΙΓΟΡΕΛΕΜ
ΓΡΙΚΙCΤΙ ΙΝΔΙΚΤΙΟΝΟC ΙΕ.
Ο Χαν CΥΒΙΓΙ,
ο Μουρτάκ
ο οποίος από τον Θεό
είναι άρχοντας της Γης,
στην οποία γεννήθηκε,
ίδρυσε την Πλίσκα και
έφτιαξε μικρή Στάνη
στον ποταμό Τίτσα και μετέφερε εκεί
το στρατό του εναντίον των
Γραικών και των Σλάβων
Έφτιαξε γεφύρι
στον ποταμό Τίτσα
μαζί με μικρή Στάνη
και έβαλε στη Στάνη
4 κολώνες και πάνω στις
δύο κολώνες 2 λιοντάρια.
Ας ευλογήσει ο Θεός τον άρχοντα, ο οποίος ποδοπάτησε
ή θα ποδοπατήσει τον Βασιλέα
μέχρι όσο τρέχει ο ποταμός Τίτσα
ή βασιλεύει πάνω
σε πολλούς Βουλγάρους
και προστάζει τους εχθρούς του,
ας ζήσει με χαρά και γλέντι 100 χρόνια.
Ο καιρός όταν κτίστηκε αυτό ήταν
στα βουλγάρικα SITOR ELEM
και στα ελληνικά 15 Ινδικτιόνος
Αυτό που φαίνεται σε αυτήν την επιγραφή είναι ότι οι Βούλγαροι μιλούν για Γραικούς και Σλάβους πρώην κατοίκους της περιοχής τους. Ούτε για Θράκες και ούτε κάποια άλλη φυλή. Ας το έχουμε υπόψη όταν ακούμε από Βουλγάρους ότι είναι και αυτοί μίξη με τους αρχαίους Θράκες.
Πηγή: akritas-history-of-makedonia.blogspot.com