8 Αυγ 2009

Στον βυθό από τον Χρυσό Αιώνα

Ενα από τα ελάχιστα ναυάγια του 5ου π.Χ. αιώνα που έχουν μέχρι στιγμής βρεθεί στην κεντρική και ανατολική Μεσόγειο, είναι το ναυάγιο της νήσου Λαγούσας, μεταξύ Σαλαμίνας και Αίγινας, που ερευνήθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (καθηγητής Γιάννος Λώλος) και την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού.

Τα αποτελέσματα της έρευνας ανακοίνωσε ο ανασκαφέας της Σαλαμίνας, καθηγητής κ. Γιάννος Λώλος.

Η Λαγούσα είναι η μεγαλύτερη από μία ομάδα τεσσάρων νησίδων. Το ναυάγιο βρίσκεται σε βάθος 6-7 μέτρων και είναι ορατό το ευμέγεθες φορτίο του από κεραμίδια και αμφορείς, που καταλαμβάνει μία έκταση 3.20Χ2.40Χ1.20 μ., προερχόμενο από τη Χίο.

Το φορτίο μάλιστα του αρχαίου ναυαγίου (τα κεραμίδια της στέγης έχουν καθίσει στον βυθό σε αλλεπάλληλα στρώματα, ενώ κομμάτια προερχόμενα από το έρμα του πλοίου, πολυάριθμα όστρακα από αμφορείς και μικρότερα αγγεία διαφόρων σχημάτων) έχει απλωθεί στον βυθό της θάλασσας μεταξύ του δυτικού τμήματος της Λαγούσας και της βραχονησίδας Γάιδαρος.

Η μαρτυρία, η προερχόμενη από το ναυάγιο της Λαγούσας είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς οδηγεί στην αναγνώριση ενός σπάνιου ενάλιου ευρήματος που χρονολογείται στην ακμή του Χρυσού Αιώνα.

Το ναυάγιο της Λαγούσας χρονολογείται με ασφάλεια στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. ή λίγο μετά και πάντως σίγουρα πριν από την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.) από τους χιακούς αμφορείς ενός πρώιμου τύπου που είναι καλά γνωστός από τη Χίο, την Κόρινθο, την Αρχαία Αγορά της Αθήνας αλλά και από άλλες θέσεις.

Πρέπει να προέρχονται από κάποιο εργαστήριο κεραμικής από αυτά που έχουν βρεθεί στην αρχαία πόλη της Χίου. Εχει βρεθεί επίσης μεγάλος αριθμός υψηλών κωνικών βάσεων που ίσως ανήκουν στις χαρακτηριστικές χιακές κύλικες της ίδιας περιόδου.

Ναυάγια της εποχής του πλοίου της Λαγούσας έχουν βρεθεί ελάχιστα στη Μεσόγειο. Με χρονολογική σειρά είναι το ναυάγιο της Γέλας στη Σικελία (περί το 500 π.Χ.), ακολουθεί το ναυάγιο της Λαγούσας στον Σαρωνικό, το ναυάγιο στο Τεκτάς Μπουρνού στην μικρασιατική ακτή στην Τουρκία (440-425 π.Χ.), το ναυάγιο της Φαγκρούς κοντά στην Κυρα-Παναγιά στις Σποράδες (τέλος 5ου αιώνα π.Χ.), το ναυάγιο της Περιστέρας κοντά στην Αλόννησο (μεταξύ 420 και 400 π.Χ.), του Μάαγκαν Μίκαελ νότια της Χάιφα στο Ισραήλ (περί το 400 π.Χ.) και του Πορτιτσέλο στα στενά της Μεσίνας στη Σικελία (μεταξύ 415 και 385 π.Χ.).

Οπως τονίζει ο καθηγητής κ. Λώλος, εκτός από τη σπανιότητά του το εύρημα προέρχεται από μία ευημερούσα φάση του ναυτικού εμπορίου στο Αιγαίο και μάλιστα ανάμεσα σε δύο πόλεις-κράτη συμμάχους στο πλαίσιο της Α' Αθηναϊκής Συμμαχίας.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ΣΚΑΠΑΝΗ» ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
Ελληνες αρχαιολόγοι πραγματοποίησαν ανασκαφή στην κεντρική Βουλγαρία, στη θέση Χάλκα Μπουνάρ, από τις 15 Ιουλίου έως τις 30 Ιουλίου, με επικεφαλής της αποστολής τον προϊστάμενο του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού δρα Αθανάσιο Σιδέρη.

Τα πορίσματα των ερευνών φώτισαν ακόμα μία πλευρά των σχέσεων των Αρχαίων Ελλήνων και των Οδρυσών Θρακών, ενώ οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η περιοχή κατοικήθηκε ήδη από τη Νεολιθική περίοδο, καθώς ήρθε στο φως μια οικία της Μέσης Νεολιθικής περιόδου με πλούσια κεραμικά ευρήματα (5500-5200π.Χ.).

Στη Χάλκα Μπουνάρ υπήρξε έντονη βιοτεχνική, οικιστική και λατρευτική δραστηριότητα. Το ανασκαφικό έργο, το οποίο θα συνεχιστεί, πραγματοποιήθηκε κατόπιν σύναψης πενταετούς συμφωνίας με την Ακαδημία Επιστημών της Σόφιας και ειδικότερα με το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της και είχε ως στόχο τη μελέτη της περιοχής, στην οποία κατά την αρχαιότητα εξαπλώνονταν οι Οδρύσαι Θράκες.

ΣΟΦΙΑ ΤΑΡΑΝΤΟΥ

Πηγή: ΕΘΝΟΣ