Στη Βόρεια Ευρώπη, πολλοί είναι αλλεργικοί στη σάρκα του μήλου, ενώ στη Νότια, το πρόβλημα βρίσκεται στη φλούδα. Στην Ισπανία, ο εχθρός είναι τα ροδάκινα και το πεπόνι, στην Ελβετία το σέλινο και στην Ισλανδία τα ψάρια. Στην Αμερική, ο κόσμος τρέμει τα φιστίκια, ενώ αντίθετα στην Ελλάδα τα τρώνε παντού στα μπαρ μαζί με το ποτό.Oι αλλεργίες στα τρόφιμα είναι, μυστηριωδώς, θέμα γεωγραφίας, όπως ανακαλύπτουν τώρα οι επιστήμονες που προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο. Οι ερευνητές αναζητούν τη σχέση ανάμεσα σε περιβαλλοντικές αιτίες, το πόσο συνηθισμένη είναι μία τροφή στην κάθε περιοχή, αλλά και τις υπόλοιπες αλλεργίες που παρουσιάζονται συχνότερα στον ντόπιο πληθυσμό. Φαίνεται πως η απάντηση κρύβεται στον συνδυασμό όλων αυτών των παραγόντων.
Για παράδειγμα, οι ειδικοί ψάχνουν να βρουν γιατί ορισμένοι μετανάστες από την Ανατολική Ασία αναπτύσσουν αλλεργία στον αρτόκαρπο, ένα εξωτικό φρούτο από την Πολυνησία, όταν μεταναστεύουν στη Βόρεια Ευρώπη.
Επίσης, γεννάται το ερώτημα τι ακριβώς είναι αλλεργική αντίδραση και αν υπάρχει «ασφαλής» συγκέντρωση ενός αλλεργιογόνου. Τέλος, ένα σοβαρό ζήτημα είναι οι ετικέτες στα τρόφιμα και κατά πόσον πρέπει να περιέχουν πληροφορίες για τα πιθανά αλλεργιογόνα συστατικά.
Τον περασμένο Μάιο έγινε στη Βιέννη ένα συνέδριο για τις τροφικές αλλεργίες, όπου παρουσιάστηκαν τα πιο πρόσφατα ευρήματα του κλάδου. Μία διεθνής ερευνητική ομάδα με την ονομασία ΕuroΡrevall καταγράφει τη συχνότητα και την ποικιλία τροφικών αλλεργιών σε όλη την Ευρώπη, καθώς επίσης και στην Γκάνα, την Αυστραλία, την Ινδία και την Κίνα. Τα αποτελέσματα βρίσκονται στο στάδιο της συγκέντρωσης και της επεξεργασίας, αλλά ήδη μπορούν να βγουν κάποια αρχικά συμπεράσματα.
Διαφορετικές μέθοδοι.
Ένα από τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην έρευνα για τις αλλεργίες είναι οι διαφορετικές μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι ερευνητές κατά καιρούς. Για παράδειγμα, μία ανάλυση 900 ερευνών που έγινε το 2007 έδειξε πως αλλεργία σε κάποια τροφή παρουσιάζει ένας στους 100 ή ένας στους 20, ανάλογα με το ποια μέθοδος χρησιμοποιείται και σε ποια περιοχή της Ευρώπης γίνεται. Γι΄ αυτό και η ομάδα του ΕuroΡrevall μελέτησε λεπτομερώς τις διαφορές ανάμεσα στις περιοχές.
Από ό,τι έχουν καταγράψει μέχρι τώρα, τα φουντούκια και τα μήλα κερδίζουν τον τίτλο του μεγαλύτερου εχθρού για ενηλίκους και παιδιά άνω των 3 ετών στην Ευρώπη. Κι αυτό, ενώ ο περισσότερος κόσμος περίμενε να βρει τα φιστίκια στην πρώτη θέση, καθώς πρόκειται για ξηρό καρπό που ευθύνεται για το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων από τροφική αλλεργία στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία. Ο ηλιόσπορος. Επίσης, σε μία από τις πλέον επικίνδυνες τροφές ανακηρύχθηκε ο ηλιόσπορος, καθώς εμφανίζεται ολοένα και συχνότερα στα τρόφιμα. Το αλλεργιογόνο που περιέχει θεωρείται μάλιστα από τα πιο ισχυρά. «Η αναλογία σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων είναι μεγαλύτερη απ΄ ό,τι στα φιστίκια», λέει στο περιοδικό «Νew Scientist» ο Μονσερά Φερνάντεζ Ρίβας, αλλεργιολόγος σε νοσοκομείο της Μαδρίτης.
Ακόμα πιο έντονες είναι οι γεωγραφικές διαφορές. «Η αλλεργία στο πεπόνι και το ροδάκινο είναι πολύ συχνή στη Μεσόγειο, ειδικά στην Ελλάδα και την Ισπανία», λέει ο Φερνάντεζ Ρίβας. Αντίθετα, οι Ισλανδοί παρουσιάζουν συχνά αλλεργία στα ψάρια, ενώ η Ελβετία παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό αλλεργίας στη σελινόριζα σε όλη την Ευρώπη.
Αυτές οι τοπικές διαφορές μπορεί να οφείλονται στις διατροφικές συνήθειες, οι οποίες εκθέτουν τους κατοίκους σε διαφορετικά αλλεργιογόνα. Από μόνη της όμως αυτή η αιτία δεν είναι ικανή να εξηγήσει το διαφορετικό είδος αλλεργίας που παρουσιάζουν στο μήλο στη Βόρεια και Νότια Ευρώπη. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στον τομέα των τροφικών αλλεργιών. Στη Βόρεια Ευρώπη, οι άνθρωποι παρουσιάζουν αλλεργία στην ωμή σάρκα των μήλων. Στη νότια ήπειρο, είναι η φλούδα που προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις, ωμή ή μαγειρεμένη. Η αλλεργία διαχωρίζεται γεωγραφικά με μια πολύ συγκεκριμένη γραμμή που ξεκινά από τη Νοτιοδυτική Γαλλία, εκτείνεται στην Ιταλία και περνά κοντά από τη Φλωρεντία και συνεχίζει στα Βαλκάνια μέχρι το μέσο της Μαύρης Θάλασσας.
Η γύρη της σημύδας. Ίσως όχι τυχαία, η γραμμή αυτή διαχωρίζει τις περιοχές όπου συναντάται συχνά το δέντρο της σημύδας. Η γύρη της σημύδας είναι μία από τις βασικές αιτίες αλλεργικής ρινίτιδας στη Βόρεια Ευρώπη. Το μυστικό ίσως κρύβεται στις διαφορετικές πρωτεΐνες που περιέχονται στα διαφορετικά μέρη του μήλου. Η σάρκα του έχει μία αλλεργιογόνο πρωτεΐνη που ονομάζεται Μal d 1. Η φλούδα περιέχει την πρωτεΐνη Μal d 3. Η δομή και σύνθεση της Μal d 1 μοιάζει πολύ στην αλλεργιογόνο πρωτεΐνη Βet v 1 που περιέχει η γύρη της σημύδας. Αυτό σημαίνει πως όσοι υποφέρουν από αλλεργία στη γύρη της σημύδας είναι πιθανό να παρουσιάσουν αλλεργική αντίδραση και στη σάρκα του μήλου, κάτι που εξηγεί την ευαισθησία των Βορειοευρωπαίων.
Αντίστοιχη σχέση μεταξύ τροφικών αλλεργιών ίσως εξηγεί την αλλεργία των Νοτιοευρωπαίων στη φλούδα του μήλου. Πρόκειται για μία αυξημένη ευαισθησία στην πρωτεΐνη Ρru p 3 του ροδάκινου, η οποία μοιάζει πολύ με αυτή της φλούδας του μήλου.
Πώς ελέγχετε αν είστε αλλεργικοί
ΥΠΑΡΧΟΥΝ τρεις βασικές μέθοδοι για να ελεγχθεί αν μία τροφή μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.
Δερματικό τεστ. O ειδικός ρίχνει μία σταγόνα από διάλυμα το οποίο περιέχει το ύποπτο αλλεργιογόνο στον πήχυ του χεριού και τον τσιμπά με μία βελόνα. Θετική αντίδραση έχουμε στην περίπτωση που το δέρμα κοκκινίσει ή πρηστεί ή παρουσιαστεί φαγούρα.
Τεστ αίματος. Υψηλά επίπεδα αλλεργιογόνων αντισωμάτων στο αίμα υποδηλώνουν αλλεργία.
Τεστ με τροφές. Ερευνητές της Ε.Ε.
δίνουν στους συμμετέχοντες κέικ σοκολάτας στο οποίο έχουν προσθέσει αλλεργιογόνο χωρίς να αλλάξει η γεύση του. Κάθε ομάδα λαμβάνει αυξανόμενες δόσεις του κέικ κάθε 20 λεπτά. Οι δόσεις περιέχουν από τρία μικρογραμμάρια μέχρι τρία γραμμάρια μέχρι που ο «ασθενής» παρουσιάσει εξάνθημα ή πρήξιμο.
Κάποια άλλη μέρα, το πείραμα επαναλαμβάνεται, μόνο που αυτή τη φορά το κέικ δεν περιέχει αλλεργιογόνο, κάτι που οι συμμετέχοντες δεν το γνωρίζουν.
Στέφανος Κρίκκης , Εύη Ελευθεριάδου
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ
