Αληθινός εφιάλτης για τους Αθηναίους, αλλά και για τους κατοίκους όλων των μεγάλων πόλεων, αναδεικνύεται κάθε καλοκαίρι το όζον. Φέτος η χρονιά δείχνει χειρότερη.
Ο ρύπος άρχισε να παρουσιάζει υψηλές τιμές από την άνοιξη, ενώ τον τελευταίο μήνα είχαμε επεισόδια ρύπανσης σχεδόν κάθε εβδομάδα - και μάλιστα μέσα στο Σαββατοκύριακο όταν η κίνηση των οχημάτων είναι μειωμένη και οι άλλες πηγές ρύπανσης παρουσιάζουν περιορισμένη δραστηριότητα.
Συχνότερα πλέον μας πνίγει το όζον
Το ΥΠΕΧΩΔΕ χαρακτηρίζει το όζον ως το βασικότερο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης της Αθήνας στη σχετική έκθεση που εκδίδει κάθε χρόνο και αποδίδει τις υψηλές του τιμές κατά κύριο λόγο στη γεωγραφική θέση της χώρας, στη μεγάλη ηλιοφάνεια και στις υψηλές θερμοκρασίες.
Οι κλιματικές αλλαγές αναμένεται να επιδεινώσουν την κατάσταση. Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου, ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, οι συχνότεροι καύσωνες που επιφέρει η αλλαγή του κλίματος προκαλούν συχνότερα επεισόδια αέριας ρύπανσης.
Συνθήκες καύσωνα
Οι συνθήκες καύσωνα υποβοηθούν την αναπαραγωγή του συγκεκριμένου ρύπου, ο οποίος δημιουργείται σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, σχετικής άπνοιας και με την παρουσία ορισμένων χημικών ουσιών.
Οι επιπτώσεις της αύξησης του όζοντος είναι καταστρεπτικές για την ανθρώπινη υγεία αλλά και το φυσικό περιβάλλον, καθώς πρόκειται για πολύ οξειδωτικό ρύπο ο οποίος ταυτόχρονα μειώνει τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φυτών.
Στην ετήσια έκθεση του ΥΠΕΧΩΔΕ για την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα που εκδόθηκε τον περασμένο Απρίλιο αναφέρεται συγκεκριμένα:
-Το όζον σε μεγάλες συγκεντρώσεις προκαλεί σημαντικά προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον όπου ζούμε. Προκαλεί ερεθισμό στην αναπνευστική οδό, διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας, αίσθημα ξηρότητας στον λαιμό, πόνο στο στήθος, βήχα, άσθμα, φλεγμονή στους πνεύμονες, πιθανή επιδεκτικότητα σε μολύνσεις του αναπνευστικού και ερεθισμό των οφθαλμών.
Το όζον είναι επίσης ο ρύπος με τις δυσμενέστερες επιδράσεις στα φυτά, μειώνει την παραγωγή στις αγροτικές καλλιέργειες και προκαλεί ζημιά στη δασική βλάστηση.
Η Ελλάδα, μαζί με την Ιταλία, την Τουρκία και την Κύπρο, παρουσιάζει αυξημένο υπόβαθρο όζοντος, εξηγεί στο «Εθνος» ο κ. Ζερεφός. Εχουμε μετρήσει υψηλές συγκεντρώσεις σε ύψος έως 12 χιλιομέτρων.
Το υπόβαθρο στην Ανατολική Μεσόγειο είναι 60 -70 μονάδες την ώρα που στη βορειοδυτική Ευρώπη δεν ξεπερνά τις 20 - 30 μονάδες. Οταν δημιουργείται επεισόδιο, όταν οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν, η ρύπανση «κτίζεται» πάνω σε ένα ούτως ή άλλως υψηλό υπόβαθρο, κυρίως υπεράνω των πόλεων με μεγάλο πληθυσμό.
ΧΡ. ΖΕΡΕΦΟΣ
«Απαιτούνται γενναία μέτρα προς δύο κατευθύνσεις»
Γενναία μέτρα απαιτούνται αν θέλουμε πραγματικά να προστατεύσουμε την υγεία μας απέναντι στο όζον και στη φωτοχημική ρύπανση γενικότερα. Η βασική πηγή δημιουργίας του ρύπου είναι οι μηχανές εσωτερικής καύσης, ό,τι παράγει οξείδια του αζώτου και απελευθερώνει υδρογονάνθρακες. Ως πηγές των ρύπων που συντελούν στη δημιουργία του όζοντος αναφέρονται από το ΥΠΕΧΩΔΕ τα οχήματα, τα εργοστάσια, οι χωματερές, τα χημικά διαλυτικά, τα βενζινάδικα, ο αγροτικός εξοπλισμός, τα οδικά μηχανήματα, τα αεροπλάνα, τα σκάφη...
Ο ακαδημαϊκός κ. Ζερεφός επισημαίνει πως για να μειωθεί η παραγωγή όζοντος πρέπει να υπάρξουν τολμηρές παρεμβάσεις προς δύο κατευθύνσεις: Την κυκλοφορία των οχημάτων και τις εκπομπές των ρύπων. Ως εκ τούτου προτείνεται:
* Η αποφυγή της χρήσης του ΙΧ αυτοκινήτου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και η ενθάρρυνση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς.
* Η προώθηση από την πολιτεία των αυτοκινήτων που εκπέμπουν λιγότερους ρύπους.
* H αποφυγή εργασιών στο εξωτερικό περιβάλλον που μπορεί να προκαλέσουν και θερμοπληξία, εκτός από τα αναπνευστικά και καρδιοαγγειακά προβλήματα.
Το κράτος θα μπορούσε ακόμα να παρέμβει προς τις επιχειρήσεις, ώστε να μειωθούν κατά το δυνατόν οι εκπομπές καυσαερίων, ενώ θα μπορούσε να ενθαρρύνει μία διακρατική συνεργασία με τις γειτονικές χώρες που υποφέρουν από παρόμοια προβλήματα. Και φυσικά, περισσότερες φυτεύσεις, περισσότερο πράσινο, πεζόδρομοι, ποδηλατοδρόμοι κ.λπ.
ΜΑΝΙΝΑ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Ο ρύπος άρχισε να παρουσιάζει υψηλές τιμές από την άνοιξη, ενώ τον τελευταίο μήνα είχαμε επεισόδια ρύπανσης σχεδόν κάθε εβδομάδα - και μάλιστα μέσα στο Σαββατοκύριακο όταν η κίνηση των οχημάτων είναι μειωμένη και οι άλλες πηγές ρύπανσης παρουσιάζουν περιορισμένη δραστηριότητα.
Συχνότερα πλέον μας πνίγει το όζον
Το ΥΠΕΧΩΔΕ χαρακτηρίζει το όζον ως το βασικότερο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης της Αθήνας στη σχετική έκθεση που εκδίδει κάθε χρόνο και αποδίδει τις υψηλές του τιμές κατά κύριο λόγο στη γεωγραφική θέση της χώρας, στη μεγάλη ηλιοφάνεια και στις υψηλές θερμοκρασίες.
Οι κλιματικές αλλαγές αναμένεται να επιδεινώσουν την κατάσταση. Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου, ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, οι συχνότεροι καύσωνες που επιφέρει η αλλαγή του κλίματος προκαλούν συχνότερα επεισόδια αέριας ρύπανσης.
Συνθήκες καύσωνα
Οι συνθήκες καύσωνα υποβοηθούν την αναπαραγωγή του συγκεκριμένου ρύπου, ο οποίος δημιουργείται σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, σχετικής άπνοιας και με την παρουσία ορισμένων χημικών ουσιών.
Οι επιπτώσεις της αύξησης του όζοντος είναι καταστρεπτικές για την ανθρώπινη υγεία αλλά και το φυσικό περιβάλλον, καθώς πρόκειται για πολύ οξειδωτικό ρύπο ο οποίος ταυτόχρονα μειώνει τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φυτών.
Στην ετήσια έκθεση του ΥΠΕΧΩΔΕ για την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα που εκδόθηκε τον περασμένο Απρίλιο αναφέρεται συγκεκριμένα:
-Το όζον σε μεγάλες συγκεντρώσεις προκαλεί σημαντικά προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον όπου ζούμε. Προκαλεί ερεθισμό στην αναπνευστική οδό, διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας, αίσθημα ξηρότητας στον λαιμό, πόνο στο στήθος, βήχα, άσθμα, φλεγμονή στους πνεύμονες, πιθανή επιδεκτικότητα σε μολύνσεις του αναπνευστικού και ερεθισμό των οφθαλμών.
Το όζον είναι επίσης ο ρύπος με τις δυσμενέστερες επιδράσεις στα φυτά, μειώνει την παραγωγή στις αγροτικές καλλιέργειες και προκαλεί ζημιά στη δασική βλάστηση.
Η Ελλάδα, μαζί με την Ιταλία, την Τουρκία και την Κύπρο, παρουσιάζει αυξημένο υπόβαθρο όζοντος, εξηγεί στο «Εθνος» ο κ. Ζερεφός. Εχουμε μετρήσει υψηλές συγκεντρώσεις σε ύψος έως 12 χιλιομέτρων.
Το υπόβαθρο στην Ανατολική Μεσόγειο είναι 60 -70 μονάδες την ώρα που στη βορειοδυτική Ευρώπη δεν ξεπερνά τις 20 - 30 μονάδες. Οταν δημιουργείται επεισόδιο, όταν οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν, η ρύπανση «κτίζεται» πάνω σε ένα ούτως ή άλλως υψηλό υπόβαθρο, κυρίως υπεράνω των πόλεων με μεγάλο πληθυσμό.
ΧΡ. ΖΕΡΕΦΟΣ
«Απαιτούνται γενναία μέτρα προς δύο κατευθύνσεις»
Γενναία μέτρα απαιτούνται αν θέλουμε πραγματικά να προστατεύσουμε την υγεία μας απέναντι στο όζον και στη φωτοχημική ρύπανση γενικότερα. Η βασική πηγή δημιουργίας του ρύπου είναι οι μηχανές εσωτερικής καύσης, ό,τι παράγει οξείδια του αζώτου και απελευθερώνει υδρογονάνθρακες. Ως πηγές των ρύπων που συντελούν στη δημιουργία του όζοντος αναφέρονται από το ΥΠΕΧΩΔΕ τα οχήματα, τα εργοστάσια, οι χωματερές, τα χημικά διαλυτικά, τα βενζινάδικα, ο αγροτικός εξοπλισμός, τα οδικά μηχανήματα, τα αεροπλάνα, τα σκάφη...
Ο ακαδημαϊκός κ. Ζερεφός επισημαίνει πως για να μειωθεί η παραγωγή όζοντος πρέπει να υπάρξουν τολμηρές παρεμβάσεις προς δύο κατευθύνσεις: Την κυκλοφορία των οχημάτων και τις εκπομπές των ρύπων. Ως εκ τούτου προτείνεται:
* Η αποφυγή της χρήσης του ΙΧ αυτοκινήτου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και η ενθάρρυνση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς.
* Η προώθηση από την πολιτεία των αυτοκινήτων που εκπέμπουν λιγότερους ρύπους.
* H αποφυγή εργασιών στο εξωτερικό περιβάλλον που μπορεί να προκαλέσουν και θερμοπληξία, εκτός από τα αναπνευστικά και καρδιοαγγειακά προβλήματα.
Το κράτος θα μπορούσε ακόμα να παρέμβει προς τις επιχειρήσεις, ώστε να μειωθούν κατά το δυνατόν οι εκπομπές καυσαερίων, ενώ θα μπορούσε να ενθαρρύνει μία διακρατική συνεργασία με τις γειτονικές χώρες που υποφέρουν από παρόμοια προβλήματα. Και φυσικά, περισσότερες φυτεύσεις, περισσότερο πράσινο, πεζόδρομοι, ποδηλατοδρόμοι κ.λπ.
ΜΑΝΙΝΑ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Πηγή: ΕΘΝΟΣ