30 Ιουν 2009

Τελειώνει το κάπνισμα, αρχίζουν οι αγωγές

Το καπνίζειν απαγορεύεται και τα δικαστήρια πιάνουν δουλειά. Οι μηνύσεις και οι αγωγές φαίνεται στο εξής να είναι το μόνο όπλο των παθητικών καπνιστών έναντι όποιου καταπατά το δικαίωμά τους στον καθαρό αέρα και των Αρχών αν- όπως οφείλουν- στέρξουν να ελέγξουν την εφαρμογή των μέτρων και κυνηγήσουν τους παραβάτες. Ο δρόμος
της διεκδίκησης αποζημίωσης ανοίγει για όποιον υπέστη βλάβη στην υγεία του από το παθητικό κάπνισμα, αν ο εργοδότης του ή ο ιδιοκτήτης του καταστήματος, όπου διασκεδάζει, δεν έχει λάβει όλα τα μέτρα και ο χώρος παραμένει και μετά την ισχύ του νό
μου θάλαμος αερίων, όπως συμβαίνει ως σήμερα σε δεκάδες κλειστούς χώρους εργασίας, στα νυχτερινά κέντρα, σε εστιατόρια, δημόσιες υπηρεσίες, ακόμη και αθλητικά γυμναστήρια! Την ίδια στιγμή τα «παράθυρα» που άνοιξε την τελευταία στιγμή το υπουργείο
Υγείας με τη διατήρηση των καπνιστηρίων και κυρίως τα μισά διαχωριστικά στα νυχτερινά κέντρα- δεν μπορεί να κρατήσουν απ΄ έξω την κάπναθεωρείται βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα φέρουν στους διαδρόμους των δικαστηρίων και... τον ίδιο τον νόμο, ενώ δεν αποκλείεται δικαστικούς αγώνες να ξεκινήσουν και αρειμάνιοι καπνιστές.

Η υπαναχώρηση του υπουργείου Υγείας σε ορισμένα σημεία του αντικαπνιστικού νόμου (3730/2008), σύμφωνα με τους ειδικούς, αφήνει «ρωγμές» στην προστασία της υγείας των πολιτών από το παθητικό κάπνισμα. Τα επικίνδυνα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια που περιέχονται στον καπνό των τσιγάρων δεν σταματούν στο δύο μέτρων τζάμι που θα τοποθετηθεί στα μπουζουξίδικα και στα κέντρα διασκέδασης με ζωντανή μουσική (άνω των 400 τ.μ.) για να διαχωρίζει τον χώρο των καπνιστών από των μη καπνιστών.

Το τσιγάρο παίρνει «ελευθέρας» και σε άλλους χώρους. Από τον νόμο εξαιρούνται προσωρινά και τα καζίνα- εκτός από τους χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος εντός των καζίνων, όπως είναι τα εστιατόρια, οι καφετέριες κ.ά. Ανοιχτά παραμένουν και τα καπνιστήρια ή δημιουργούνται χώροι καπνιζόντων στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και στις δημόσιες υπηρεσίες που απασχολούν περισσότερα από 50 άτομα.

Τα τοξικά μικροσωματίδια του καπνού από τη στιγμή που εισπνέονται διεισδύουν, μέσω του κυκλοφορικού συστήματος, σε χρόνο-ρεκόρ (εξαιτίας του πολύ μικρού μεγέθους τους) στο ήπαρ, στους νεφρούς, στον θυρεοειδή αδένα και προσβάλλουν το καρδιαγγειακό σύστημα. Αρκεί να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) που είχε παρουσιάσει «Το Βήμα» τον Απρίλιο του 2008, ακόμη και ένα τσιγάρο στο σπίτι μπορεί να επιβαρύνει την ατμόσφαιρα ενός δωματίου, αλλά και ενός διπλανού κλειστού χώρου, με καρκινογόνες ουσίες. Σε νεανικά στέκια, τα οποία μάλιστα διέθεταν και τραπέζια μη καπνιζόντων, η μέση τιμή των αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜ10 (σωματίδια με διάμετρο 10 μικρά) που καταγράφηκε για δίωρη παραμονή στον χώρο άγγιξε τα 1.600 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα (μg/m3) με μέγιστη πεντάλεπτη τιμή τα 2.300 μg/m3! Και αυτό όταν το ανεκτό όριο 24ώρου ώστε να μην προκύψουν προβλήματα υγείας, με βάση τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, είναι τα 50 μg/m3. Αντίστοιχη έρευνα (του Πανεπιστημίου Αθηνών) που παρουσιάστηκε προχθές στο «Βήμα» έδειξε ότι οι συγκεντρώσεις των πιο επικίνδυνων μικροσωματιδίων (των ΡΜ1 και ΡΜ2,5) στην ατμόσφαιρα των κλαμπ ήταν στα ύψη.

Τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που δεν έχουν άδεια δημιουργίας χώρων καπνιζόντων, ώσπου να αποκτήσουν την άδεια αυτή υπάγονται από αύριο στην πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος.

O ι ιδιοκτήτες καταστημάτων κάτω των 70 τ.μ. οι οποίοι έχουν επιλέξει να λειτουργήσουν αποκλειστικά για καπνιστές, θα πρέπει να έχουν τροποποιήσει την άδεια λειτουργίας τους και να έχουν αναρτημένη στην πρόσοψη και στον εσωτερικό χώρο επιγραφή που θα αναφέρει ότι το κατάστημα είναι χώρος για καπνίζοντες.

Τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος άνω των 70 τ.μ. πρέπει να έχουν δημιουργήσει χώρο καπνιζόντων πλήρως διαχωρισμένο από το υπόλοιπο κατάστημα. Οι χώροι τόσο για τους καπνιστές όσο και για τους μη καπνιστές θα πρέπει να φέρουν εμφανή επιγραφή. Οι εξωτερικοί χώροι τραπεζοκαθισμάτων, ακόμη και αν καλύπτονται από σκέπαστρο, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου.

Οι ειδικοί χώροι καπνιζόντων θα πρέπει να είναι εξοπλισμένοι με μηχανήματα εξαερισμού και καθαρισμού του αέρα, τα οποία δεν θα συνδέονται με το μηχάνημα κλιματισμού ή εξαερισμού του υπολοίπου καταστήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι απαγορεύεται από αύριο η είσοδος ανηλίκων (ακόμη και αν συνοδεύονται από ενηλίκους) σε όλους τους χώρους καπνιζόντων.

Το τσιγάρο «εξορίζεται» ακόμη από τα αεροδρόμια, τους σταθμούς μεταφορικών μέσων, τα μέσα μαζικής μεταφορά (συμπεριλαμβανομένων και των ταξί) κ.ά.

Το πρόστιμο για τους «θεριακλήδες» που δεν εννοούν να κόψουν την κακή συνήθεια ούτε όταν βρίσκονται σε χώρους όπου απαγορεύεται το κάπνισμα κυμαίνεται από 50 ως 500 ευρώ, για τους υπευθύνους των καταστημάτων από 1.000

ως και 2.000 ευρώ σε περίπτωση υποτροπής, ενώ υπάρχει δυνατότητα προσωρινής ανάκλησης της πώλησης προϊόντων καπνού από τα ειδικά καταστήματα και της άδειας λειτουργίας του καταστήματος. Από αύριο οι πολίτες που επιθυμούν να πληροφορηθούν τις διατάξεις του αντικαπνιστικού νόμου, αλλά και να καταγγείλουν τυχόν παραβιάσεις, μπορούν να καλούν στον αριθμό 1142, αφού έχουν εξαντλήσει όλα τα περιθώρια συνεννόησης με τους υπευθύνους των καταστημάτων.

Τα νομικά «παράθυρα» και οι αμφισβητήσεις
«Παράθυρα» για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων διά της δικαστικής οδού διαβλέπει μετά την εφαρμογή του νόμου περί απαγόρευσης του καπνίσματος ο δικηγόρος κ. Αράμ Σπαρταλιάν τόσο από την πλευρά των καπνιστών όσο και από την πλευρά των μη καπνιστών. «Ο νόμος είναι δρακόντειος, για τους καπνιστέςθέτει ουσιαστικά ζήτημα κοινωνικού αποκλεισμού» υποστηρίζει ο κ. Σπαρταλιάν, τονίζοντας όμως ότι «το κάπνισμα είναι αντικειμενικά επιβλαβής δραστηριότητα και ουδείς μπορεί να εξαναγκάσει τον άλλον να ζει και να εργάζεται σε περιβάλλον επιβαρημένο από τον καπνό».

Το επιχείρημα του κοινωνικού αποκλεισμού μπορεί να αξιοποιηθεί από τους καπνιστές σε πιθανές δικαστικές διαμάχες, «όπως έχει συμβείπροσφάτωςκαι με το φαινόμενο της “πόρτας” στα κέντρα διασκέδασης» υποστηρίζει ο κ. Σπαρταλιάν. Και εξηγεί: «Θεωρητικώςο χώρος διασκέδασης είναι ανοικτός και προσβάσιμος στον οποιονδήποτε και η σιωπηρή κατάρτιση της σύμβασης παροχής των υπηρεσιών του καταστήματος δεν πρέπει να ανατρέπεται βλαπτικά για εκείνον που πιθανώςθα εκδιωχθεί από τον χώρομόλις ανάψει τσιγάρο». Ο κ. Σπαρταλιάν διαβλέπει περιθώρια δικαστικών προσφυγών και από την πλευρά των μη καπνιστών, κυρίως όσων εργάζονται σε κέντρα διασκέδασης. «Για παράδειγμα, στα καταστήματα έως 70 τ.μ. ο νόμος έδωσε αποκλειστικό δικαίωμα ορισμού του καπνιστικού ή μη χαρακτήρα στον επιχειρηματία. Το προσωπικό δεν ερωτάται, αλλά μπορεί να θίγεται από την πρώτη επιλογή, ειδικά μάλιστα αν αναλογιστούμε ότι μέχρι πρότινος και αυτά τα καταστήματα υποχρεώνονταν να έχουν ξεχωριστό χώρο για μη καπνιστές. Τώρα οι συνθήκες εργασίας μεταβάλλονται, βλαπτικά για τους εργαζομένους, που μπορούν να εγείρουν θέμα αποζημιώσεωνπροτάσσοντας λόγους υγείας» επιχειρηματολογεί ο κ. Σπαρταλιάν. Και καταλήγει: «Μία λύση του προβλήματος θα ήταν η καθιέρωση ειδικού επιδόματος για αυτές τις κατηγορίες εργαζομένων, που απασχολούνται σε συνθήκες καπνιστικού περιβάλλοντος».

Αντιπαράθεση υπουργείου και δημάρχων
Οι έριδες μεταξύ του υπουργείου Υγείας και των δήμων της χώρας γιγαντώνονται καθώς, όπως καταγγέλλουν οι δημοτικοί άρχοντες, στις αρμόδιες υπηρεσίες επικρατεί «αλαλούμ». Οπως αναφέρουν κανείς δεν τους έχει ενημερώσει για τις αρμοδιότητές τους. Ως χθες, σύμφωνα με στελέχη του Δήμου Αθηναίων, από τα 18.000 καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος συνολικά (εκ των οποίων περίπου 4.000 υπολογίζεται ότι είναι κάτω των 70 τ.μ.) είχαν υποβληθεί μόνο 400 αιτήσεις καταστηματαρχών, οι οποίοι ζητούν άδεια ώστε να εγκριθούν οι μετατροπές στο εσωτερικό των επιχειρήσεών τους. Την ίδια στιγμή τα 3/4 των δήμων της χώρας δεν διαθέτουν υπηρεσία Πολεοδομίας με συνέπεια οι αρμοδιότητες να μεταβιβάζονται στις νομαρχίες, οι οποίες στην πλειονότητά τους στερούνται ελεγκτικών μηχανισμών.

Ακόμη, σύμφωνα με πληροφορίες, οι δήμαρχοι δεν επιθυμούν να αναλάβουν την αστυνόμευση των καπνιστών. Οπως έλεγε χαρακτηριστικά χθες στέλεχος του Δήμου Αθηναίων «αφού τα χρήματα από τα πρόστιμα θα πηγαίνουν στο ταμείο του υπουργείου Υγείας, γιατί να ασχοληθούμε;». Ακόμη, όπως ανέφερε ο ίδιος, τα αυτοκόλλητα με την ειδική σήμανση (που ορίζει αν επιτρέπεται ή απαγορεύεται το κάπνισμα) παραδόθηκαν στους δήμους μόλις χθες.
ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ

Πηγή:
ΤΟ ΒΗΜΑ